متیل اتیل کتون یک حلال آلی و زیر مجموعه نفت خام است. این حلال شیمیایی را با نامهای دیگری همچون ام ای کی (MEK)، بوتانون و متیل استون نیز میشناسند. متیل اتیل کتون به عنوان ایزومر یک حلال دیگر با نام تتراهیدروفوران نیز شناخته میشود. متیل اتیل کتون یک مایع شفاف محلول در آب است. دانسیته کمتری نسبت به آب دارد. علاوه بر آن در بیشتر حلالهای آلی قابل اختلاط بوده و در بنزن، اتر، اتانول، پروپانون و کلروفرم نیز محلول است. مهمترین ویژگی این ماده، خاصیت حلالیت بالا همراه با نقطه جوش پایین تعریف میشود.
فهرست
سایر خصوصیات مهم فیزیکی و شیمیایی متیل اتیل کتون :
جرم مولی | 11 72 گرم بر مول |
شکل ظاهری | مایع بدون رنگ |
چگالی | 8050/0 گرم بر سانتی متر مکعب |
دمای ذوب | 86 درجه سانتیگراد معادل با 187 درجه کلوین |
دمای جوش | حدود 79/64 درجه سلسیوس |
انحلال پذیری | انحلال پذیر در آب است |
متیل اتیل کتون در صنعت پلاستیک و پلیمر
پیش از آنکه تاثیر متیل اتیل کتون را در صنعت پلاستیک و پلیمر بدانیم، لازم است تعریفی از پلاستیک و پلیمر داشته باشیم.پلاستیک یک ماده مصنوعی ساخته دست بشر است که مشابه طبیعی ندارد. پلاستیک معمولا از مواد اولیه خام طبیعی مانند سلولز، ذغال، گازوئیل، نمک و البته عمدتا از نفت خام تولید میشود.
به طور کلی نفت خام ماده اولیه بسیاری از ترکیبات موجود در طبیعت و مواد شیمیایی آزمایشگاهی است. اما جهت استفاده از این ماده باید در ابتدا آن را به محصول دیگری تبدیل کنیم. طی این پروسه، در ابتدا نفت خام به بعضی از مواد اولیه تولید مانند پلیمرهای مختلف تبدیل شده و سپس از پلیمرهای مختلف، پلاستیک تولید میشود.
پس میتوان گفت پلیمرها نقش بسیار مهم و کلیدی در صنعت و تولید پلاستیک دارند. پلیمر نوعی درشت مولکول است که از تعداد زیادی تکرار شونده تشکیل شده است. پلیمر انواع مختلفی دارد که هر کدام از انواع آن، ویژگیهای خاص و متفاوتی را به پلاستیک میدهند.
متیل اتیل کتون یکی از مواد شیمیایی بدست آمده از نفت خام است. و به عنوان یک حلال صنعتی رایج برای تولید رویهها و محصولات مختلف تولید به کار میرود. همچنین یک عنصر رایج در پردازش رزینها، پوششها و تولید پلاستیک، جوهر و رنگ محسوب میشود.
بیش از 40٪ تقاضا برای متیل اتیل کتون از صنعت پلاستیک و پلیمر استفاده میشود. چون یک محلول با ویسکوزیته کم بدون ایجاد تأثیرگذاری بر خواص محصول بدست می آید.
فرایند پلیمریزاسیون
پلیمریزاسیون فرآیندی در صنعت نفت است که گازهای الفین سبک (بنزین) مانند اتیلن، پروپیلن، بوتیلن (مونومرها) را به پلیمر (هیدروکربنهای با وزن مولکولی بالاتر) تبدیل میکند. این اتفاق زمانی میافتد که مونومرها از نظر شیمیایی به زنجیرهها متصل میشوند.
کاربرد متیل اتیل کتون در صنعت پلاستیک
متیل اتیل کتون (MEK) کاربردهای فراوانی در صنعت دارد. به عنوان مثال از آن در ساخت، منسوجات، تولید موم پارافین و در الکل، تولید رنگ ، لاک و همچنین در تولید پوششها بهره برد. همچنین به عنوان حلال پلییورتان کائوچوی نیتریل نئوپرن که پایه سیمانهای صنعتی، مرکب چاپ، استفاده میشود. حتی به خاطر خاصیت حلال بودن، گاهی برای تمیزکاری نیز از آن استفاده میشود. به عنوان حلال پلی یورتان در صنایع چرم مصنوعی، ورق آلومینیومی و کاغذ شفاف نیز کاربرد دارد.
از متیل اتیل کتون برای استخراج موم، روغن، چربیها، روغنهای گیاهی، رزینهای طبیعی استفاده میشود. جهت جداسازی آرئوتراپها در پالایشگاهها نیز بکار میرود. به عنوان حد واسط در تهیه معطر کنندههای آنتی اکسیدانها کاربرد دارد. همچنین عامل جداسازی برای تهیه پلی استر تقویت شده پشم شیشهای که در وسایل نقلیه از جمله کشتی و خودرو نیز استفاده میگردد.
اما این ماده شیمیایی آلی، کاربردهای مختلفی در صنایع مختلف دارد. یکی از مهمترین و البته پر رنگترین کاربردهای متیل اتیل کتون، استفاده در صنایع پلاستیک سازی است.
-
استفاده در صنایع پلاستیک به عنوان یک ماده قابل جوش
متیل اتیل کتون امکان حل کردن پلی استایرن را دارد. در واقع پلی استایرن و بسیاری از مواد پلاستیکی را در خود حل میکند. این ویژگی باعث میشود متیل اتیل کتون به عنوان یک عامل جوش دهنده و همانند نوعی سیمان برای برای چسباندن انواع کیتها و یا ساخت کیتهای پلی استایرنی استفاده شود. به این نکته توجه کنید که این ترکیب به عنوان چسب عمل نمیکند. بلکه طی فراید واکنش شیمیایی، استایرن را ذوب کرده و باعث میشود قطعهها به هم بچسبند و بدینسان جوش می خورند.
بوتانون، به عنوان پیش ماده سنتز متیل اتیل کتون پراکساید استفاده میشود. این ماده به عنوان کاتالیزور برای برخی از واکنشهای پلیمریزاسیون رزینهای پلی استر غیر اشباع نیز به کار میرود.
-
تولید فایبرکلاس
فایبرگلاس نوعی پلاستیک تقویت شده با الیاف شیشه است. به فایبرگلاسها، کامپوزیت هم گفته میشود که از الیاف شیشه با مواد پلیمری تولید میشود. از این محصول عموما در ساخت مخازن استفاده میشود. انواع رزینها در ساخت مخازن فایبرگلاس به کار میروند عبارتند از: پلی استر، وینیل استر و اپوکسی.
در صنایع تولید فایبرگلاس این ماده به عنوان یک عامل پخت برای رزینهای پلی استر غیر اشباع و پلاستیکهای فایبرگلاس استفاده می شود. در واقع متیل اتیل کتون به عنوان یک کاتالیزور برای رزینهای وینیل و پلی استر عمل کرده و باعث میشود رزین در این واکنش سخت شده و از حالت مایع به جامد تغییر کند.
-
پلاستیکهای پتروشیمی
از متیل اتیل کتون به عنوان یک ماده سخت کننده برای ساخت رزینها، لاستیک مصنوعی و به عنوان حلال در ساخت پلاستیکهای پتروشیمی استفاده کرد.
-
به عنوان کاتالیزور برای برخی از واکنشهای پلیمریزاسیون
متیل اتیل کتون به خاطر ویژگیها و فرمول ساختاری که دارد به عنوان کاتالیزوری مناسب برای بر خی از واکنشهای پلیمریزاسیون به کار میرود.
-
تولید پراکسید متیل اتیل کتون
متیل اتیل کتون (بوتانون) به عنوان یک واسطه در فرایند تولید پراکسید متیل ایتل کتون میباشد. این ماده (پراکسید) مانند یک کاتالیزور عمل میکند و برای برخی از واکنشهای پلیمریزاسیون، مثل اتصالات رزینهای پلی استری غیر اشباع استفاده میشود. علاوه بر آن از واکنش آن با اتیل نیترات دی متیل گلی اکسیم را تولید میشود.
مزایای متیل اتیل کتون:
- کاربردهای متنوع
- حلال کارآمد
- محلول در آب و الکل
- نقطه جوش پایین
- مواد شیمیایی مفید در جوهر
- امکان حل کردن پلی استایرن
نکته: خواص طبیعی متیل اتیل کتون به عنوان یک حلال و به خاطر ویژگیهای فوق العاده متنوع به عنوان یک ترکیب آلی، آن را برای استفاده در تولید و ساخت طیف وسیعی از مایعات مفید، پلاستیک، منسوجات و مواد واسطه شیمیایی ایدهآل میکند.
چرا متیل اتیل کتون در بازارهای جهانی رشد داشته است؟
متیل لتیل کتون، یکی از انواع حلالهای آلی است که در صنایع مختلف کاربردهای مختلف دارد. ویژگیهای مختلف این ماده شیمیایی آن را به یک محصول منحصر بفرد تبدیل کرده است. تنوع کاربردی متیل اتیل کتون بسیار است. اما یکی از مهمترین کاربرد آن تولید پلاستیک و استفاده در صنایع پلیمر است. متیل اتیل کتون را به عنوان یک عنصر پلاستیکساز میشناسند.
پلاستیک و پلیمرها، امروزه نقش مهمی در زندگی بشر دارند. بسیاری از لوازم منزل، لوازم محل کار، برخی از ابزارآلات، صنایع بستهبندی و مهمتر از هم بسته بندی غذا به این ماده ارزشمند وابسته است. کشورهای زیادی به تولید این ماده ارزشمند مشغولند. مثل مناطق مختلف آسیا، اقیانوسیه، برخی از کشورهای اروپای غربی و آمریکای شمالی با جدیت در حال تولید و عرضه متیل اتیل کتون جهان هستند. بخشی از این ماده شیمیایی در داخل خاک ایران تولید و عرضه میگردد. با توجه به افزایش نیاز بشر به صنایع پلاستیک و پلیمرسازی، دلیل واضح و روشنی بر رشد سود روز افزون این محصول در بازارهای دنیا دارد.
فراموش نکنید در زمان تامین حلالهای شیمیایی حتما به برگه مشخصات محصول توجه کنید تا اطلاعات محصول مطابق با خواسته شما باشد. با توجه به هدف و کاربرد متیل اتیل کتون، درجه خلوص، گرید و کشور تولید کننده ماده را حتما چک بفرمایید.