متیل اتیل کتون یا MEK

متیل اتیل کتون یا بوتانول (Butanone) یک ماده شیمیایی آلی است. این ماده با نام‌های که با اسامی همچون MEK، ام ای کی، بوتانون، Methyl ethyl ketone و نام آیوپاک بوتانون نیز شناخته می‌شود. اما به نام اختصاری آن MEK می‌باشد. این ترکیب آلی با فرمول شیمیایی C4H8O بوده و به صورت مایع بی رنگ در محیط دیده می‌شود. بسیار فرار است و به سرعت تبخیر می‌گردد. میزان انحلال پذیری متیل اتیل کتون در آب 28 wt.% بوده و در اکثر حلال‌های آلی به هر میزان امتزاج پذیر است. به دلیل نقطه جوش پایین، حلال کارآمدی در صنعت محسوب می‌شود.

مشخصات متیل اتیل کتون

نام ماده	متیل اتیل کتون یا بتانول
نام انگلیسی	MEK , methyl ethyl ketone , Butanone
فرمول شیمیایی	C4H8O
جرم مولکولی	72.10 گرم بر مول
چگالی	۸۰۵ kg/m³
CAS Number	78-93-3
نقطه جوش	پایین (79.64 درجه سانتی گراد)
نقطه ذوب	-۸۶ °C
فشار بخار	74 تور در 20 درجه سانتیگراد
دانسیته	کمتر از دانسیته آب (0.805 gr/m3)
حلالیت	امتزاج پذیری کم در آب، امتزاج پذیر بسیار بالا در اتانول، اتر، استون، بنزن

ساختار شیمیایی متیل اتیل کتون

همانطور که گفتیم متیل اتیل کتون با فرمول  C4H8O ، دارای چهار اتم کربن، هشت اتم هیدروژن و یک اکسیژن است. این ماده دارای یک پیوند دوگانه است. متیل اتیل کتون ایزومری نیست. به شدت به هیدوژن پراکسید، نیتریک اسید، پتاسیم، محیط‌های قلیایی و کلروفرم حساس است. تا حدی که حتی با اعمال یک جرقه کوچک به شدت خاصیت انفجاری خواهد داشت.

شرکت­های تولید کننده MEK

تولیدکنندگان ایرانی:در حال حاضر MEK توسط شرکت خصوصی(شيمي تكس آريا) در بندر ماهشهر تولید می­ شود.

تولیدکنندگان خارجی:ژاپن، چین، انگلستان، هلند، آفریقای جنوبی، بلژیک، آلمان، فرانسه، آمریکا و سنگاپور از تولید کنندگان MEK هستند. فروش MEK

کاربرد متیل اتیل کتون

کاربرد اصلی متیل اتیل کتون به دلیل نقطه‌ جوش پایین برای پوشش نیترو سلولز، سطوح آکریلی و وینیلی می‌باشد. همچنین با توجه به ساختار ماده، افزودن آن به مواد غذایی، چسب‌ها و پلیمرها به صورت غیر مستقیم تأیید شده است. نیمی از تقاصای جهانی برای خرید MEK به صنعت رنگ‌ها و پوشش‌ها اختصاص دارد که از آنها در تولیدات مبلمان، صنایع ساختمان سازی و خودرو سازی مورد استفاده می‌شود.

از جمله کاربردهای MEK می توان به موارد زیر اشاره کرد:

1. صنایع رنگ سازی
2. پوشش های سطحی
3. چسب و جوهر
4. صنایع مبلمان
5. پاک کننده سطوح
6. عامل اتصال دهنده پلاستیک ها
7. ساختمان
8. صنایع خودرو سازی
9. عامل اتصال دهنده رزین‌های پلی استری غیر اشباع در فرآیند پلیمریزاسیون
10. به عنوان حلال در فرایند پلیمریزاسیون پلی استایرن، آکریلونیتریل- بوتادین-استایرن (ABS) و استایرن-بوتادین-رابر (SBR)
11. واسطه‌های شیمیایی و ساخت نوار مغناطیسی
12. تمیزکاری و پاک سازی تجهیزات و اداوت نفتی
13. عامل موم زدا از روغن های لوبریکنت (روانکار)
14. یک حلال چند جانبه برای پوشش های سطحی
15. جزء طبیعی بسیاری از غذاها، از جمله آب سیب، لوبیا، مرغ، عسل و انواع پنیر
16. حلال جهت پردازش و استخراج مواد غذایی با ارزش از محصولات غذایی
17. به عنوان یک حلال کمک به کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای در صنایع
18. همچنین به عنوان یک محیط استخراج برای چربی‌ها، روغن‌ها، واکس‌ها و رزین‌ها استفاده می‌شود.

تولید متیل اتیل کتون

کشورهای متعددی در نقاط مختلف جهان تولید کننده برندهای مختلفی از متیل اتیل کتون است. از جمله چین و تایوان و ….از جمله برندهای شناخته شده وارداتی، می توان به برند KN، SpS و metron اشاره کرد.

ایران نیز به عنوان یکی از تولید کننده‌های این حلال ارزشمند، دستی در کار بازار دارد. شرکت های شیمی بافت، شرکت صنعت سبز طبرستان و شیمی تکس آریا تولید کنندگان متیل اتیل کتون در ایران هستند. این محصول ایرانی به تعدادی از کشورهای همسایه نیز صادر می‌شود.

نکته: حلال متیل اتیل کتون، یک جایگزین (ماده مشابه) در بازار دارد به نام دایاکسالان (برخی به نام دیوکسالان می‌شناسند) می توان با هدف مشابه خریداری کرد.

روش تولید متیل اتیل کتون

• متیل اتیل کتون، در اثر اکسیداسیون بوتانول و یا دهیروژناسیون بوتانول در حضور کاتالیست روی، برنز یا مس تولید می‌شود. این روش تولید، نسبت به سایر روش‌ها، رایج‌تر است.
• از روش‌های دیگر تهیه این ترکیب، اکسیداسیون 2-بوتن و اکسیداسیون ایزوبوتیل بنزن است.این فرآیند به روش واکر معروف بوده و بسیار فراینده پیچیده و هزینه بری است. از این رو خیلی از آن استفاده نمی‌شود.
• در روش سوم طی واکنش فیشر، جریانی از مخلوط گاز اکسیژن تولید شده که در اثر اکسیداسیون نفت خام سنگین مخلوطی از محصول متیل اتیل کتون تولید می‌شود که طی استخراج ترتیبی قابل استحصال است.
• علاوه بر این موارد، متیل اتیل کتون طی فرآیند تقطیر خشک چوب و چای در محیط روغنی (حلال اتر) نیز تهیه می‌گردد. این ماده در برخی مواد غذایی مثل قهوه، پنیر، نان، مرکبات و میوه‌های طبیعی (انگور و تمشک) نیز وجود دارد. اما با توجه به دشوار و هزینه بر بودن فرآیند و راندمان پایین محصول، این روش هم خیلی رایج نیست.

لازم به ذکر است سالانه حدود 700 میلیون کیلوگرم متیل اتیل کتون توسط کارخانه‌های مختلف تولید می‌شود.

CH3CH(OH)CH2CH3 → CH3C(O)CH2CH3 + H2

مزایای متیل اتیل کتون

1. محلول در الکل و آب
2. حلالیت بالا
3. کاربردهای متنوع
4. حلالی مفید و کارآمد
5. ویسکوزیته پایین
6. سرعت تبخیر بالا

متیل اتیل کتون و شرایط نگهداری آن

• متیل اتیل کتون یک حلال آلی و شیمیایی است که قابلیت اشتعال دارد. از این رو آن را دور از تابش مستقیم نور خورشید، گرما و منابع احتراق نگهداری کنید. استعمال دخانیات در انبار ذخیره متیل اتیل کتون ممنوع و خطرناک است.
• تهویه محیط بسیار مهم است. ممکن است مقداری و بخارات آن در فضا باقی بماند که برای سلامت بدن و امنیت مکان بسیار خطرناک است. محیط را خنک و دور از منابع گرما، جرقه یا شعله نگه دارید.
• بهتر است این ماده را در بشکه یا ظروف در بسته نگهدارید. ظروف یا بشکه ها روی پالت چوبی قرار بگیرند و با کف زمین تماس ندشته باشند. از بسته بودن در ظرفها اطمینان حاصل کنید. چون سرعت تبخیر این ماده بسیار بالاست.
• در صورت بروز آتش سوزی ناشی از متیل اتیل کتون، سریعا از پودر کربن دی اکسید، عوامل خشک و یا فوم های الکلی مقاوم استفاده کنید. از سایر عوامل خاموش کننده دوری کنید.
• متیل اتیل کتون از لحظه تولید به مدت 2 سال کیفیت اولیه خود را حفظ می کند و انقضا دارد.
• از ذخیره سازی این ماده با اکسید کننده‌های قوی (مانند کلر، برم و فلوئور) جلوگیری نمایید. زیرا می‌تواند باعث ایجاد واکنش‌های شیمیایی سمی و خطرناک شود.
• هنگام استفاده از آن، از لباس مخصوص، دستکش، کلاه و عینک کار استفاده کنید. متیل اتیل کتون یک ماده تحریک کننده است که باعث سوزش چشم و بینی انسان می‌شود.
• باید تمام افرادی که با این حلال به صورت مستقیم کار می‌کنند، آموزش‌های لازم را در خصوص ایمنی کار با حلال‌ها دیده باشند.

شیمی سیاه تامین کننده متیل اتیل کتون یا MEK وارداتی و ایرانی

شرکت شیمی سیاه تامین کننده انواع حلال و وایت اسپریت‌ است و ماموریت خود را عرضه و تامین انواع مواد اولیه مورد نیاز صنایع شیمیایی قرار داده است. این شرکت متیل اتیل کتون یا بوتانول وارداتی را با قیمت کمتر کاملا محسوس نسبت به سایر همکاران عرضه می نماید.چنانچه شما هم به عنوان یک تولید کننده یا سرمایه گذار نیاز به این ماده شیمیایی داشته باشید، می توانید MEK مورد نیاز خود را با قیمت مناسب و نهایی به صورت بشکه ای، فله و حواله از شرکت شیمی سیاه خریداری کنید. فقط کافیست تا با همکاران ما در شرکت شیمی سیاه تماس بگیرید تا علاوه بر مشاوره و نیاز سنجی، یک خرید عالی را تجربه کنید. همچنین اگر در مورد هر یک از مراحل خرید، روش های تحویل، ثبت سفارش یا قیمت سوالی دارید می توانید شماره پشتیبانی شیمی سیاه تماس بگیرید.