حلال 402، یک حلال هیدروکربنی سنگین همراه با متانول و یک ترکیب آروماتیک است. حلال 402 جزو گروه حلال های شیمیایی وایت اسپریت هاست که از مشتقات نفت سفید ب رنج کربنی C7-C10 به دست می‌آیند.
حلال های آروماتیک، بر اساس میزان آروماتیک در ترکیبشان، به دو گروه آروماتیک پایین و آروماتیک بالا تقسیم می‌شوند. هر کدام از آنها دارای خصوصیات و بوی مخصوص به خود هستند. هر چه مقدار ترکیبات آروماتیکی در حلال‌های وایت اسپریت بیشتر باشد قدرت حلالندگی آنها بیشتر می‌شود. در ین صورت بوی تندتری دارند.
حلال 402 جزو حلال‌های آروماتیک پایین با دامنه تقطیر 142 الی 200 درجه سانتی‌گراد و ترکیبی از هیدرو کربن‌های پارافینی است. این حلال خوردنده نیست و ترکیب شیمیایی پایداری دارد.
حلال 402چه کاربردی دارد؟
بیشترین میزان مصرف حلال شیمیایی وایت اسپریت در صنعت و کارخانجات مختلف است. اما موارد مصرف، صرفا صنعتی نیست. همه ما روزانه به طور مستقیم یا غیر مستقیم با حلال‌های مختلف، حتی حلال‌های وایت اسپریت کار می‌کنیم.
تقریبا عموم کسانی که با حلال‌ها سر و کار دارند، حلال 402 را به عنوان مورد مصرف در رنگ‌سازی می‌شناسند. اما این تنها کاربرد این حلال قدرتمند نیست. از سایر کاربردهای آن می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.
- از حلال 402، در ساخت اپوکسی‌های چرب، لاک و جلاهای پایه روغنی استفاده می‌شود.
- یکی از اصلی‌ترین کاربرد حلال‌ها و خصوصا حلال 402، پاکسازی سطوح مختلف به خصوص در صنعت است. به عنوان مثال برای پاک کردن روغن، چربی‌های صنعتی و گریس از سطوح فلزی و قطعات دستگاه‌های صنعتی و کارخانه‌ای استفاده می شود. فقط توجه داشته باشید که پیش از استفاده به عنوان پاک کننده، سطوح را از گرد و غبار تمیز کنید.
- از این حلال برای پاک کردن بنزین و روغن در صنعت خودروسازی نیز به وفور به کار می‌رود.
- به عنوان ماده اشتعال‌زا برای سوزاندن چوب از این ماده استفاده می‌شود.
- خشک شویی‌ها برای انجام شستشوی خشک و از بین بردن لکه‌های چربی، از حلال 402 استفاده می‌کنند. این ماده در شستشوی لباس، جایگزین مناسب و کم خطرتری برای زایلن و بنزین است.
- حلال 402 یک حلال آلی است و در آب حل نمی‌شود. با توجه به این موضوع از این ماده شیمیایی در فرآیند خروج اسپری، محافظ چوب و رنگ استفاده می‌شود.
- به عنوان یکی از مواد اولیه تولید برخی از مواد آریشی مثل تولید لاک ناخن کاربرد دارد.
- از این ماده در تولید آسفالت و کنترل غلظت قیر نیز استفاده می‌شود.
- به عنوان افزودنی‌های خشک‌کننده، به رنگ‌های روغنی اضافه می‌شوند تا مدت زمان خشک شدن آنها را کوتاه کنند.
- همچنین به عنوان افزودنی‌های پاک کننده، برای ایجاد و تقویت چربی‌زدایی به شوینده‌ها اضافه می‌شوند
- از حلال 402 برای تفکیک برخی از مواد و مایعات از ترکیبات و مخلوط‌های مختلف به خصوص ترکیبات مایع، استفاده می‌شود.
- از این ماده، در فرایند خروج اسپری‌ها استفاده می‌شود.
- از حلال 402 به عنوان ماده اولیه تولید پولیش و براق کننده به کار می‌رود.
- به عنوان یک ماده اولیه پر مصرف در تولید پلاستیک، لاستیک و تایر شناخته می‌شود.
- از این ترکیب شیمیایی در تولید چسب نیز استفاده می‌گردد.
- حلالیت حلال وایت اسپریت (حلال 402) باعث می‌شود تا از آن به عنوان یک رقیق کننده کارآمد استفاده کنند. یکی از خصوصیات مهم این حلال، این است که می‌تواند به عنوان رقیق کننده در صنعت چاپ و الکل سازی و لاک ناخن مورد استفاده قرار بگیرد.
- از حلال 402 در صنایع پوششی مختلف بهره می‌برند. به عنوان مثال، صنایع مختلفی مثل صنایع چوب، تولید واکس کفش و پارچه از این حلال جهت فرآیندهای پوششی خودشان کمک می‌گیرند. به عنوان حلال در چاپ پارچه نقش مهم و کاربردی دارد.
- برای تمیز کردن صفحات پس از چاپ ( به شرط پاک نشدن طرح اپ شده) با جوهرهای پارچه‌ای و پلاستیزول روغن استفاده می‌گردد. همچنین جهت رقیق کردن جوهرهایی که در ساخت مونوپرینترها به کار می‌روند، نیز استفاده می‌شود.
- به عنوان پاک کننده لکه‌های جوهر و دستگاه های چاپ نیز به کار می‌رود.
- از حلال 402 در تولید اپوکسی‌های آلکید چرب، ساخت و تولید جلاهای رقیق پایه روغنی نیز می‌توان استفاده کرد.
علاوه بر موارد ذکر شده، سایر کاربردها مورد استفاده از حلال 402 به شرح زیر است:
- از این حلال شیمیایی جهت تولید واکس‌های مبلمان، واکس برای کف پوش‌ها و همچنین واکس کفش استفاده می‌کنند.
- حلال 402 جهت حذف گاز اسیدی کل، در پروژه‌های تصفیه گاز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این حلال در جریان گاز شیرین و غیر شیرین موثر است.
- یکی دیگر از کاربردهای حلال 402 در صنعت، برای ایجاد محیطی مناسب برای رخ دادن واکنش‌های شیمیایی در فرایندهای مختلف صنعتی می‌باشد.
- به عنوان حلال در صنایع پتروشیمی جهت تفکیک و پاک کنندگی استفاده می‌گردد.
- از این ماده شیمیایی برای تفکیک برخی مواد (مثل کافئین قهوه) در صنایع غذایی استفاده می‌کنند.
- همچنین یکی از مواد اولیه تولید رزین است.
- به عنوان ماده فعال کننده در صنعت صابون سازی نیز استفاده می‌گردد.
حلال ۴۰۲ مصارف خانگی نیز دارد:
- روشن کردن آتش و ذغال در پیکنیک‌ها
- پاک کردن آثار چسب از روی وسایل مختلف مثل در یخچال
- ماده اولیه الکل و لاک ناخن
- یکی از مواد اولیه در مواد بهداشتی و پاک کننده مثل اسپری‌های چند منظوره
- جلای لوازم و وسایل فلزی
- به عنوان تینر برای نقاشی با رنگ روغن
- به عنوان نگهداره چوب، همانند جلا روی لوازم چوبی مالیده شده و از تغییر ظاهر آن در مقابل هوای محیط جلوگیری می‌کند.
آنچه که گفته شد، تنها بخشی از موارد و نمونه‌های دیگری از مصارف خانگی حلال ۴۰۲ محسوب می‌شوند.
